Gabinet flebologiczny - Centrum Leczenia Żylaków

Diagnostyka chorób żył

Wybór odpowiedniego sposobu leczenia chorób żył wymaga dokładnego poznania stanu naczyń i anatomii układu żylnego osoby chorej. Wpływ na stan naczyń mogą mieć przebyte lub towarzyszące choroby i stosowane leki. Predyspozycja do powstawania żylaków jest najprawdopodobniej uwarunkowana genetyczne. Nie jest rzadkością, że do gabinetu lekarskiego przychodzą członkowie różnych pokoleń tej samej rodziny. Część chorych posiada długą historię leczenia chorób żył różnymi metodami. Podstawą współczesnej diagnostyki chorób układu żylnego jest USG naczyń. USG naczyniowe, poza wyświetlaniem dwuwymiarowego obrazu, musi mieć możliwość wykrywania, nie tylko przepływu krwi, ale także prędkości i kierunku tego przepływu. Aparaty USG, które potrafią przedstawiać kierunek i prędkość przepływu krwi w postaci kolorowych punktów nakładanych na dwuwymiarowy ultrasonograficzny obraz nazywamy potocznie "kolorowym Dopplerem". Nazwa ta wzięła się od wykorzystywanego zjawiska fizycznego, zwanego efekem Dopplera. Żeby lepiej zrozumieć informacje niesione przez to badanie trzeba dokładniej poznać anatomię układu żylnego.

Budowa żył

Budowę naczynia żylnego przedstawiono na ilustracji: Żyły mają trójwarstwową ścianę, Ściana wewnętrzna, zwana śródbłonkiem (na ilustracji ciemnoniebieska), wytwarza zastawki żylne. Dzięki zastawkom żylnym krew w zdrowych żyłach może się poruszać tylko w jednym kierunku, czyli do serca. Ścianę środkową tworzą mięśnie gładkie, a ściana zewnętrzna, czyli przydanka, składa sie głównie z włókien kolagenowych. W chorobie żylakowej dochodzi do poszerzenia średnicy naczynia i utraty szczelności zastawek żylnych. Płatki zastawek przestają się stykać i krew może swobodnie poruszać sie w obu kierunkach. W pozycji stojącej u ludzi, krew z kończyn dolnych przepływa w kierunku serca, głównie dzięki skurczom mięśni nóg i sprawnym zastawkom żylnym. W sytuacji, gdy zastawki są uszkodzone, czyli niewydolne, krew nie przedostaje się tak łatwo w kierunku serca, pozostaje w kończynach dolnych. Mówimy o, tak zwanym, nadciśnieniu żylnym. Zwiększone ciśnienie w układzie żynym powoduje przenikanie wody z naczyń do tkanek, powstają obrzęki nóg. Nadciśnienie żylne powoduje także poszerzanie innych, jeszcze zdrowych naczyń, co prowadzi do zwiększenia się liczby widocznych żylaków. Zwolnienie lub czasowe zatrzymanie przepływu krwi w naczyniach żylnych i uszkodzenie ściany żył, może prowadzić do aktywacji układu krzepnięcia co moze powodować tak zwane zapalenia żył.

Anatomia układu żylnego kończyn dolnych

W kończynie dolnej występują dwa układy żylne, układ powierzchowny i układ głęboki. Układ powierzchowny na rysunku obok przedstawiono w kolorze niebieskim. Żyły układu powierzchownego, gdy ulegną poszerzeniu, mogą tworzyć widoczne żylaki. Układ powierzchowny tworzą dwie główne żyły, dłuższa żyła odpiszczelowa rozpoczyna się w okolicy kostki przyśrodkowej, biegnie przez przyśrodkową powierznię goleni i uda aż do pachwiny. Żyła odstrzałkowa rozpoczyna się okolicy kostki bocznej, biegnie po powierzchni tylnej goleni do dołu podkolanowego. W anatomii prawidłowej żyły powierzchowne mają mniejsze światło, niż żyły układu głebokiego, do których uchodzą. Przykładowe żyły głębokie przedstawiono na rysunku w kolorze żółtym. Żyły głebokie biegną wśród mięśni i towarzyszą tętnicom. W prawidłowych warunkach układ głęboki jest w stanie odprowadzić całość krążącej krwi z kończyny, układ powierzchowny ma znaczenie drugoplanowe. Układ powierzchowny jest połączony z układem głębokim w miejscach ujść, czyli w dole pachwinowym i dole podkolanowym oraz poprzez tak zwane żyły łączące, czyli perforatory. Żył łączących jest bardzo dużo. Ze względu na umiejscowienie podzielono je na grupy. Jak wspomniano wcześniej w naczyniach żylnych występują zastawki. Przepływ krwi w warunkach prawidłowych odbywa się w pozycji stojącej od dołu do góry i z układu powierzchownego do układu głębokiego. Porównanie układu żył kończyn dolnych do drabiny jest trafne. Układ powierzchowny i głęboki tworzą pionowe belki drabiny, a preforatory przypominają szczeble.

Badanie metodą Kolor Doppler

Badanie dopperowskie układu żylnego odbywa się w pozycji stojącej. Badający ocenia przebieg żył, ich szerokość, poprzez delikane uciskanie goleni lub uda badający wywołuje przyśpieszony przepływ w naczyniach żylnych, zarówno powierzchownych jak i głębokich. Następnie bada szczelność, czyli wydolność zastawek żylnych w momencie puszczenia ucisku. W zdrowych naczyniach krew praktycznie nie opada po puszczeniu ucisku, natomiast w przypadku niewydolności zastawek pojawia się nieprawidłowy przepływ krwi w kierunku od serca lub z układu głębokiego do powierzchownego. Badaniem USG można także ocenić drożność żył, czyli sprawdzić, czy w poszczególnych naczyniach nie powstała przeszkoda w postaci skrzepliny. W tym celu badający uciska głowicą USG badaną żyłę i sprawdza, czy ścianki naczynia zbliżają sie do siebie oraz ocenia przepływ metoda Dopplera.

Wybór metody leczenia

Po zebraniu wywiadu, badaniu fizykalnym i przeprowadzeniu badania USG metodą kolorowego Dopplera uzyskujemy niezbędna wiedzą do dokonania wyboru metody leczenia. U chorych z powtarzającymi się epizodami zakrzepowo-zatorowymi, w niektórych przypadkach, zachodzi konieczność poszerzenia diagnostyki o wybrane badania laboratoryjne. Jednak większość chorych już na pierwszej wizycie w ośrodku otrzyma rekomendację dotyczącą dalszego postępowania. Wyboru metody leczenia dokonuje lekarz wspólnie z chorym. Dostępne są trzy główne sposoby postępowania.

• Leczenie zachowawcze, czyli za pomocą leków oraz wyrobów uciskowych, takich, jak pończochy i podkolanówki przeciwżylakowe.
• Leczenie bezoperacyjne, skleroterapia, czyli nastrzykiwanie żylaków lub zamknięcie żył z pomocą lasera.
• Leczenie operacyjne. Chirurgia klasyczna lub laserowa ablacja pni żylnych.

Więcej informacji o sposobach leczenia choroby żylnej zawartych jest na stronie leczenie.