Gabinet flebologiczny - Centrum Leczenia Żylaków

Leczenie zachowawcze.

Leczenie zachowawcze, czyli stosowanie leków oraz kompresjoterapia, czyli leczenie za pomocą ucisku

Farmakoterapia

Leczenie obrzeków

Istnieje możliwość leczenia uczucia ciężkich nóg i obrzęków podudzi za pomocą leków. Leki te mogą być przyjmowane przewlekle, a niektóre z nich nawet przez kobiety ciężarne. Część leków z tej grupy jest dostępna w aptece bez recepty. Stosowanie wspomnianych leków ma charakter wspomagający, poprawia samopoczucie, ale nie likwiduje samej niewydolności żylnej. Dla uzyskania trwałego efektu często konieczne jest wykonanie zabiegu operacyjnego lub nastrzykiwania. Istnieje grupa chorych, u których występują obrzęki o charakterze żylnym (często tylko sezonowo), jednak nie występują u nich poważniejsze zmiany w samych żyłach. Dla takich chorych może być to leczenie z wyboru.

Leczenie przeciwkrzepliwe

Leczenie lekami obniżającymi krzepliwość krwi jest podstawową metoda terapii u chorych z zapaleniami żył. Leki te są określane przez chorych jako "leki na rozrzedzenie krwi". Leki działające w ten sposób mogą być podawane dożylnie, podskórnie i doustnie. Droga dożylna jest zarezerwowana tylko dla oddziałów szpitalnych. W warunkach ambulatoryjnych w przypadku zapaleń żył na początku terapii stosuje się najczęściej drogę podskórną i podaje się w ten sposób tzw. heparyny drobnocząsteczkowe. Chorzy w regularnych odstępach czasu raz lub dwa razy na dobę podają sobie podskórnie dawkę leku. Heparyny drobnocząsteczkowe są sprzedawane w aptekach w postaci gotowych ampułkostrzykawek, czyli w gotowej do użycia jednorazowej strzykawce z igłą, w której umieszczona jest odpowiednia dawka heparyny. Heparyny drobnocząsteczkowe nie nadają się jednak do prowadzenia długotrwałego leczenia.

Chorzy, u których istnieje konieczność długotrwałego leczenia np. chorzy z zapaleniami żył głębokich stosują leki podawane doustnie tzw. doustne antykoagulanty. Mimo dogodniejszej dla chorego drogi podania leku (doustna) klasyczne leki z tej grupy mają poważną wadę: wymagają systematycznej kontroli laboratoryjnej parametrów krzepnięcia (badanie INR). Chorzy na początku terapii raz lub dwa razy w tygodniu muszą mieć pobieraną krew, by po otrzymaniu wyniku lekarz mógł odpowiednio zmodyfikować dawkowanie. Istnieją, co prawda urządzenia, które umożliwiają choremu samodzielne wykonanie tego badania (urządzenia te są podobne z wyglądu do glukometru - aparatu używanego przez chorych na cukrzycę do oznaczania stężenia glukozy we krwi), ale cena tych urządzeń jest dosyć wysoka i koszt jednego badania jest wyższy dwukrotnie od oznaczenia laboratoryjnego. Po kilku tygodniach stosowania leków z tej grupy badania laboratoryjne można przeprowadzać rzadziej, jeśli wyniki INR nie wykazują znacznych wahań. Niektórzy chorzy z nawracającymi zapaleniami żył głębokich muszą stosować leczenie przeciwkrzepliwe do końca życia.

Nowością są leki z grupy "nowych doustnych antykoagulantów". Leki z tej grupy nie wymagają laboratoryjnej kontroli parametrów krzepnięcia. Jednak, to, co jest zaletą, jest równocześnie wadą tego sposobu leczenia. Obecnie nie jest możliwa laboratoryjna kontrola działania leków z tej grupy oraz dla leków z tej grupy nie jest dostępne lub jest niezmiernie drogie antidotum. Antidotum, czyli lek odwracający działanie przeciwkrzepliwe przywraca prawidłowe krzepnięcie krwi. Szybkie zniesienie działania przeciwkrzepliwego może być konieczne w przypadku urazów, konieczności leczenia operacyjnego czy pojawienia się krwotoku.

Kompresjoterapia, czyli leczenie za pomoca ucisku.

Bandażowanie

Bandażowanie, jako technika stosowana w leczeniu żylaków, jest znana od bardzo dawnych czasów. To nie znaczy, że jest to metoda przestarzała. W dalszym ciągu z powodzeniem jest stosowana u chorych, u których nie można stosować innych wyrobów uciskowych np. u chorych z otwartymi owrzodzeniami podudzi. Obecnie dostępne bandaże są wykonane z nowoczesnych materiałów, są w odpowiednim stopniu elastyczne i nie rozciągają się nadmiernie.

Umiejętne bandażowanie jest sztuką. Zasadą podstawową jest uzyskanie największego ucisku w dolnej części kończyny i stopniowe zmiejszenie ucisku ku górze. Za pomocą wielowarstwowego bandażowania można uzyskać znacznie większy stopień ucisku, niż za pomocą typowych pończoch, czy podkolanówek przeciwżylakowych. Jest to szczególnie pożądane u chorych z owrzodzeniami podudzi i obrzękami limfatycznymi.

Bandażowanie ma także uzasadnienie ekomomiczne. U chorych z dużymi obrzękami kończyn o wiele bardziej opłacalne jest bandażowanie kończyn na początku terapii, niż częste zmienianie rozmiarów, stosunkowo drogich pończoch, czy podkolanówek. Po rozpoczęciu bandażowania w kolejnych dniach obwód kończyny może zmniejszyć się nawet o kilka centymetrów

Wyroby uciskowe

Wyroby uciskowe: rajstopy, pończochy i podkolanówki uciskowe są podstawowym, a często nawet najważniejszym sposobem zachowawczego leczenia niewydolności żylnej i limfatycznej. Zasada działania jest taka sama, jak w przypadku bandażowania, uzyskanie stopniowo zmniejszającego się ku górze ucisku. Tak, jak to przedstawiono na rysunku obok.

Wszystkie wyroby z tej grupy muszą być prawidłowo i indywidualnie dobrane. Aby prawidłowo dobrać pończochy czy podkolanówki należy dokładnie zmierzyć kończynę we wskazanych przez producenta miejscach. Pomiary powinny być wykonywane rano, gdy nogi są najmniej obrzęknięte. Należy także dobrać klasę ucisku. Klasa I to ucisk najsłabszy, a im wyższa klasa ucisku, tym ucik jest większy.

Wyroby w I klasie ucisku to, tak naprawdę, wyroby profilaktyczne dla osób z zasadzie zdrowych, używane np. podczas długich podróży lotniczych i autobusowych. Dla osób z przewlekłą niewydolnością żylna poleca się wyroby przynajmniej w klasie II. U osób z obrzękami stosuje się wyroby w wyższych klasach.

Niektórym osobom do ucisku trudno się przyzwyczaić, wtedy stosuje się początkowo wyroby w niższych klasach, tak, by stopniowo oswoić chorego z leczeniem kompresją. Wyroby uciskowe dobrego producenta nie są tanie, ale ich trwałość jest zadowalająca. Przy prawidłowym użytkowaniu jedna para pończoch czy podkolanówek zachowuje swoje właściwości do 6 miesięcy noszenia.

W przypadku chorych z zaawansowaną chorobą żylakową, niewydolnością limfatyczną lub chorych z zapaleniami żył stosowanie wyrobów uciskowych jest, przy braku innych przeciwwskazań, konieczne codziennie. Pończochy lub rajstopy należy wtedy zakładać przed wstaniem z łóżka, a zdejmować po położeniu się do łóżka.