Gabinet flebologiczny - Centrum Leczenia Żylaków

Leczenie zachowawcze.

Leczenie zachowawcze, czyli stosowanie leków oraz kompresjoterapia, czyli leczenie za pomocą ucisku

Farmakoterapia

Leczenie obrzeków

Uczucie ciężkości nóg i obrzęki podudzi to dolegliwości, które mogą znacząco obniżać komfort życia. W leczeniu tych objawów stosuje się różne metody, w tym farmakoterapię. Istnieją leki, które mogą być pomocne w łagodzeniu tych dolegliwości, a niektóre z nich są dostępne bez recepty. Warto jednak pamiętać, że leki te działają wspomagająco i poprawiają samopoczucie, ale nie likwidują przyczyny problemu, czyli niewydolności żylnej.

Leki na ciężkie nogi i obrzęki

W leczeniu uczucia ciężkich nóg i obrzęków podudzi stosuje się leki, które poprawiają krążenie krwi, zmniejszają obrzęki i wzmacniają ściany naczyń krwionośnych. Niektóre z tych leków mogą być stosowane przewlekle, a nawet przez kobiety w ciąży, po konsultacji z lekarzem. Część leków jest dostępna bez recepty, ale zawsze zaleca się konsultację z lekarzem lub farmaceutą przed ich zastosowaniem.

Kiedy farmakoterapia jest wystarczająca?

U niektórych pacjentów występują obrzęki o charakterze żylnym, często tylko sezonowo, bez poważniejszych zmian w żyłach. W takich przypadkach farmakoterapia może być leczeniem z wyboru. Leki pomagają złagodzić objawy i poprawić komfort życia. Jednak w większości przypadków, aby uzyskać trwały efekt, konieczne jest leczenie przyczynowe, takie jak zabieg operacyjny lub skleroterapia.

Kiedy konieczne jest leczenie przyczynowe?

W przypadku, gdy obrzęki i uczucie ciężkości nóg są spowodowane zaawansowaną niewydolnością żylną, farmakoterapia może być niewystarczająca. W takich sytuacjach konieczne jest leczenie przyczynowe, takie jak zabieg operacyjny lub skleroterapia, które mają na celu poprawę krążenia krwi w żyłach. O wyborze metody leczenia powinien decydować lekarz specjalista, po dokładnej diagnostyce.

Leczenie przeciwkrzepliwe

W leczeniu zapalenia żył kluczową rolę odgrywają leki zmniejszające krzepliwość krwi, potocznie nazywane "lekami na rozrzedzenie krwi". W zależności od stanu pacjenta, leki te mogą być podawane dożylnie, podskórnie lub doustnie. Podawanie dożylne stosowane jest wyłącznie w warunkach szpitalnych. W leczeniu ambulatoryjnym, na początku terapii najczęściej stosuje się iniekcje podskórne heparyn drobnocząsteczkowych. Pacjent samodzielnie, regularnie, raz lub dwa razy na dobę, wstrzykuje sobie odpowiednią dawkę leku. Heparyny drobnocząsteczkowe dostępne są w aptekach w postaci gotowych ampułkostrzykawek jednorazowego użytku.

Długotrwałe leczenie przeciwzakrzepowe

W przypadku konieczności długotrwałego leczenia, na przykład w zapaleniu żył głębokich, stosuje się doustne antykoagulanty. Choć doustna forma podawania leku jest wygodniejsza dla pacjenta, klasyczne leki z tej grupy mają istotną wadę: wymagają regularnej kontroli laboratoryjnej parametrów krzepnięcia krwi (badanie INR). Na początku terapii pacjent musi zgłaszać się na pobranie krwi raz lub dwa razy w tygodniu, aby lekarz, na podstawie wyników, mógł odpowiednio dostosować dawkowanie. Istnieją urządzenia do samodzielnego wykonywania badania INR w domu, podobne do glukometrów, ale ich cena jest wysoka, a koszt pojedynczego badania jest dwukrotnie wyższy niż oznaczenia laboratoryjnego. Po kilku tygodniach, jeśli wyniki INR są stabilne, częstotliwość badań może być zmniejszona. Niektórzy pacjenci z nawracającym zapaleniem żył głębokich wymagają leczenia przeciwkrzepliwego do końca życia.

Nowoczesne doustne antykoagulanty (NOAC)

Alternatywą są nowoczesne doustne antykoagulanty (NOAC), które nie wymagają laboratoryjnej kontroli parametrów krzepnięcia. Jednak brak możliwości monitorowania poziomu leku we krwi jest również wadą. Obecnie nie ma możliwości laboratoryjnej kontroli działania tych leków, a antidotum, czyli lek odwracający działanie przeciwkrzepliwe, jest niedostępne lub bardzo drogie. Antidotum może być niezbędne w przypadku urazów, operacji lub krwotoków.

Kompresjoterapia, czyli leczenie za pomoca ucisku.

Bandażowanie

Obecnie dostępne bandaże wykonane są z nowoczesnych, elastycznych materiałów, które zapewniają odpowiedni stopień ucisku, nie rozciągając się nadmiernie. Umiejętne bandażowanie to sztuka, która wymaga wiedzy i doświadczenia. Podstawową zasadą jest uzyskanie największego ucisku w dolnej części kończyny i stopniowe zmniejszanie go ku górze. Dzięki technikom wielowarstwowym można osiągnąć znacznie większy stopień ucisku niż przy użyciu standardowych pończoch czy podkolanówek. Jest to szczególnie korzystne u pacjentów z owrzodzeniami podudzi i obrzękami limfatycznymi.

Korzyści ekonomiczne bandażowania

Bandażowanie ma również uzasadnienie ekonomiczne. U chorych z dużymi obrzękami kończyn, bandażowanie na początku terapii jest często bardziej opłacalne niż częste zmienianie rozmiarów, stosunkowo drogich pończoch czy podkolanówek. Pod wpływem bandażowania, obwód kończyny może się zmniejszyć nawet o kilka centymetrów w ciągu kilku dni, co pozwala na lepsze dopasowanie wyrobów uciskowych w późniejszym okresie leczenia.

Bandażowanie, choć jest metodą tradycyjną, wciąż stanowi cenne narzędzie w leczeniu żylaków i innych schorzeń układu żylnego.

Wyroby uciskowe

Rajstopy, pończochy i podkolanówki uciskowe, znane jako wyroby kompresyjne, stanowią fundament zachowawczego leczenia niewydolności żylnej i limfatycznej. Ich działanie opiera się na zasadzie stopniowo zmniejszającego się ucisku od dołu do góry, podobnie jak w przypadku bandażowania, co zostało przedstawione na rysunku obok.

Dobór wyrobów uciskowych

Aby kompresjoterapia była skuteczna, niezbędny jest prawidłowy dobór wyrobów uciskowych. W tym celu należy dokładnie zmierzyć obwód kończyny w miejscach wskazanych przez producenta. Pomiarów najlepiej dokonywać rano, gdy nogi są najmniej opuchnięte. Ważne jest również dobranie odpowiedniej klasy ucisku. Wyróżnia się cztery klasy ucisku, od I (najsłabszy) do IV (najmocniejszy).

Klasy ucisku i ich zastosowanie

• Klasa I: przeznaczona jest dla osób zdrowych, jako profilaktyka np. podczas długich podróży.
• Klasa II: zalecana dla osób z przewlekłą niewydolnością żylną.
• Klasy III i IV: stosowane u pacjentów z obrzękami.

Osoby, które mają trudności z przyzwyczajeniem się do ucisku, mogą zacząć od niższych klas ucisku, stopniowo zwiększając je w miarę upływu czasu. Wyroby uciskowe dobrej jakości są kosztowne, ale ich trwałość jest zadowalająca. Przy odpowiednim użytkowaniu, jedna para pończoch lub podkolanówek zachowuje swoje właściwości przez około 6 miesięcy.

Zalecenia dotyczące noszenia

Osoby z zaawansowaną chorobą żylną, niewydolnością limfatyczną lub po zapaleniu żył powinny nosić wyroby uciskowe codziennie, od rana do wieczora, chyba że istnieją inne przeciwwskazania. Pończochy lub rajstopy uciskowe należy zakładać rano, jeszcze przed wstaniem z łóżka, a zdejmować wieczorem, przed pójściem spać.